გიორგი კეკელიძე – ბებიის მანიფესტი

ხანდახან ზამთრის სილამაზეც უსამართლო და უმისამართოა.

შარშან, მამა-ბებიის გამო, სასაფლაოზე მიწევდა ხშირად ყოფნა და დავაკვირდი: არაფერია იმაზე უფრო ცინიკური, ვიდრე ბავშვის საფლავზე მოსული თოვლი.

,,გამოდი, გამოდი თოვლი მოსულა!’’ დგას პატარა ბიჭი მომღიმარი სახით მარმარილოზე და მის წინ თოვლი აფენია

ჰოდა, შარშან რთულ დროს შევხდით მე და თოვლი. მაინც ვერ შევიძულე.

სანამ მოვა, ბავშვი ხარ და ცას უყურებ. გინდა შეივსოს ის პატარა ბაცი ლურჯი ნაწილი ცის, გურიკას სახლის თავზე რომ არის. შავი ღრუბლით შეივსოს. ,,შავი ღრუბლების შეგროვება შენს თავზე’’ მაშინ კარგ რამეს გულისხმობს. ანუ უკუღმაა ყველაფერი – ბავშვობა ხომ თავდაყირა დგომას ნიშნავს. ჰოდა, შეივსო ის ლურჯი და წამოვიდა. სამ დღეში სახლი დასათოვლი გახდა. ასე დაემთხვა, მარტო მე და მამაჩემი ვარ შინ. ამიყვანა სახურავზე. სახურავზე ასვლა უდრის ყველაზე მაღლა დგომას. ყველაზე და ყველაფერზე. ყრის თოვლს და ვუყურებ. სიხარული მგუდავს საგანგებოდ შემოხვეულ კაშნეზე უფრო. და მინდა იმ გოგომ დამინახოს. სახურავზე ვდგავარ ბოლო-ბოლო. და თოვს. მაგრამ გოგო შორსაა. შორს რა – ალბათ ხუთი კილომეტრით იქით. და გოგოს სულ ცალ ფეხზე კიდია. და მე ნელ-ნელა ვბრაზდები. ვიწყენ. წუხილი საგანგებოდ შემოხვეულ კაშნეზე უფრო მგუდავს. და ვთხზავ -ვერტალიოტი მოფრინდება და მე ვჯდები, ვითარცა რემბო ან ვან დამე (E-ს ეგრე ვკითხულობდი) და მივფრინავ იმ გოგოს სახლთან და ვიტაცებ. ,,ვსო, ჩევეით ქვეით, მეტი აღარ უნდა’’. სწორად მოგესმათ – ეს მამაჩემის ხმაა. ქვევით ცეცხლი თავიდანაა დასანთები. ანთებს, მე კი ვიტირო მინდა, ძალიან მინდა, მაგრამ მამაჩემი ვერ გაიგებს. ამიტომაც თავს ძალას ვატან და ცრემლებს სათავეში ვიშრობ. ეგეთი გაუგებარი რამე სიყვარული. ხან სულაც გაუმხელელი.  ნაღდი სიყვარული დასათოვლი სახლით.

ადრეც მითქვამს, რომ თოვლზე კიდევ ბებიაჩემის თავშალი მახსენდება, თვალებზე რომ მცემდა, პურის საყიდლად რომ მივდიოდით და ზურგზე ვყავდი მოკიდებული. საშინლად აყრიდა წვრილ თოვლს. დადებისთვის განწირულად. და მივყავდი ზუკუტურით (რაც, როგორც პირველადვე ვსთქუთ – ზურგზე მოგდებულს ნიშნავს), ბუკაკიეს საცხობში. ეს საცხობი ტოლი იყო საზღაპრო ადგილების, საიდანაც ან უკვდავების წყალი მოგქონდა ან სიმდიდრის მარგალიტი. და მე, 8 წლისას, სიხარული მგუდავს – სხვა სიხარული. პურის კი არა, სანახაობის.

და თოვლზე მახსენდება ,,ტრუბების’’ გამობერტყვა, როცა ,,ბოლს’’ აღარ ატარებს და სახლი იჭვარტლება.

და თოვლზე მახსენდება გზის გაკვალვა ჭიშკრამდე, საგანგებო ხის ამოსაცმელებით, რომელსაც თხილამურებს ეძახდნენ.

რომ ბაკურიანში კი ვერ მივდიოდით, მაგრამ კიბეები და დაღმართები იყო ჩვენი ბაკურიან-გუდაურ-შვეიცარია. ღამით წყალს დაასხამდი, მოყინავდა და ეგ არის.

და ის, რომ   ალბათ სადღაც, თოვლის ბაბუის მაგივრად, სახით კი მისი მსგავსი აკაკი წერეთელი იდგა და ირონიულად ჩურჩულდებს: ,,მაგრამ ხანგრძლივ ეს სოფელი გაახარებს ვისმე განა?’’ – ახალ წელს თოვლი არასდროს მოდიოდა.  ეს იყო სამყაროს ყველაზე დიდი აცდენა და უსამართლობა.

და მერე ის რომ იზრდები და ვიღაც შენს მაგივრად შიგნიდან ჩაგძახის იმას, რასაც ადრე უფროსებისას აპროტესტებდი: რად მინდოდა ახლა ეს თოვლი, გზები ჩაიკეტება, მერე ჭყაპი მოყვება და ყველაფერი ატალახდება. საქმეებში ხელს შემიშლის, საქმეებში ხელს შემიშლის, საქმეებში ხელს შემიშლის.

ჰოდა, ეგრე მოიტანა ცხოვრებამ და ისეთ ამბებს შევეჭიდე, რომ ეს ,,საქმეებში ხელს შემიშლის’’, მე რომ ბებიას ვყავდი მოკიდებული, ეგრე მომეჭიდა ზურგზე. რომანტიკულს ყოველდღიურ ცხოვრებაში ვეღარა მცხია. მაგრამ მაინც, როცა მოიღრუბლება, ინსტიქტურად თუ რაც არის, ფანჯარასთან ვდგები და ცას ვუყურებ. მინდა შეივსოს ის პატარა ბაცი ლურჯი ნაწილი. და ცა შავი ღრუბლებით მოიფაროს. თოვლის ღრუბლებით მოიფაროს. სასტიკი და ჩემი ღრუბლებით.